Przedstawiana potencjalnym czytelnikom monografia autorstwa doktora Piotra Uwijały jest pierwszą w Polsce tak obszerną próbą opracowania tematu słabo przebadanego i opisanego w dotychczasowej polskiej historiografii wojskowej. Istnieją bowiem jedynie drobne – przyczynkarskie – publikacje dotyczące tylko niektórych kwestii podjętych przez Autora polecanej tutaj pozycji. Poza tym pewne rozproszone informacje na ten temat znaleźć można także w różnych opracowaniach dotyczących dziejów Wojska Polskiego z lat 1918–1921, głównie zaś jego broni głównych – mianowicie piechoty, kawalerii i artylerii, a także lotnictwa. Podobnie jest również w przypadku części publikacji z zakresu bronioznawstwa i munduroznawstwa, traktujących o uzbrojeniu i ubiorze oraz o obuwiu i oporządzeniu polskich sił zbrojnych w interesującym nas tutaj okresie. Znacząca – najważniejsza – część tych monografii oraz drobniejszych opracowań została wykorzystana przez Autora.
Ta niekorzystna z punktu widzenia potrzeb polskiej historiografii wojskowej sytuacja wymagała więc zmiany. Jednocześnie podjęciu problematyki działalności Polskiej Wojskowej Misji Zakupów w Paryżu oraz jej filii działających w innych krajach sprzyja również fakt, że od 2018 r. trwają – i będą trwać praktycznie aż do 2022 r. – obchody 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę oraz jej zwycięstwa w „wojnach o niepodległość i granice”, przede wszystkim zaś w wojnie z Sowietami z lat 1919–1920–1921.
Efektem tego jest znaczące poszerzenie dotychczasowego zasięgu tematycznego prac rodzimych historyków – przede wszystkim o kwestie społeczne – oraz zintensyfikowanie badań, głównie historyczno-wojskowych i historycznych, dotyczących tych niezwykle ważnych w dziejach państwa i narodu polskiego wydarzeń. Z tych też powodów wybór tematu oraz przygotowanie monografii omawiającej dzieje Polskiej Wojskowej Misji Zakupów w Paryżu oraz jej filii należy uznać za trafny i bardzo istotny dla powstania pełniejszego obrazu przebiegu i różnorodnych skutków szeroko rozumianego procesu odzyskiwania niepodległości przez Polskę oraz odrodzenia, budowy i rozbudowy Wojska Polskiego w latach 1918–1921.
Podobnie za właściwe należy też uznać główne cele, jakie wyznaczył sobie Piotr Uwijała mianowicie: powstanie, organizacja i działalność Polskiej Wojskowej Misji Zakupów w Paryżu oraz dokonywane przez nią w latach 1919–1921 zakupy materiałów wojennych, a także ich asortyment oraz organizacja ich transportu – zarówno koleją jak i drogą morską – do kraju. Tym samym potencjalny czytelnik otrzymał monografię, w której rzetelnie przebadano oraz opisano i oceniono rolę, jaką instytucja ta odegrała w procesie tworzenia i rozbudowy ówczesnych polskich sił zbrojnych oraz najpierw w utrzymaniu, a następnie w sukcesywnym powiększania ich zdolności bojowej.
Poza tym przedstawił on również charakterystyki personelu – przede wszystkim wojskowego – Misji oraz jej filii, czyli Submisji. Co oczywiste najwięcej miejsca poświęcił dwóm jej szefom, mianowicie generałom, Janowi Romerowi oraz Józefowi Pomiankowskiemu, a także szefowi Submisji w Londynie – ówczesnemu pułkownikowi Romanowi Żabie.
Warto też podkreślić, że całość tej problematyki Piotr Uwijała umieścił na tle prawidłowo rozpoznanych i opisanych potrzeb Wojska Polskiego z lat 1918–1921 – w tym również lotnictwa – w zakresie różnorodnego uzbrojenia (głównie zaś broni strzeleckiej i sprzętu artyleryjskiego) oraz umundurowania, obuwia, oporządzenia, rzędów (dla jazdy i artylerii), uprzęży (dla artylerii konnej, polowej i ciężkiej) oraz sprzętu wojskowego, a także koni wierzchowych (dla jazdy i artylerii konnej), pociągowych (dla artylerii konnej, polowej i ciężkiej) oraz zaprzęgowych, czyli taborowych, a także samolotów bojowych i sprzętu balonowego.
(z przedmowy prof. zw. dra hab. Aleksandra Smolińskiego)
